15 Şubat 2012 Çarşamba

Kıtalar Yüzüyor Mu?



Bu ay ogrencilerime doga bilimlerini ogretiyorum. Konumuz yasadigimiz gezegenin olusumu ve gunumuzdeki seklini alana kadar gecirdigi surecler. Bilim kurgu senaryolarini aratmayacak inanilmaz bir hikaye, fakat inanmak durumundayiz; cunku anlatilanlarin hepsi gerceklesti (hala da devam ediyor) ve biliminsanlarinca uzun zamandan beri de teori duzeyinde kabul goruyor.

Bundan 200 kusur milyon yil once -- uzun bir sure ama dunyanin bes milyara yaklasan yasina kiyasla o kadar da uzun degil -- super kita Pangea  parcalara ayrilmaya basladi, ve gunumuzdeki kitalari olusturdu.
30 yil once ortaya atilan ve Levha Tektonigi olarak adlandirilan bu teori, dunyamizin dinamik yapisini cok iyi ortaya koymaktadir. Teori ayrica sismolojiden (deprem bilimi) paleontolojiye (fosil bilimi) kadar bir cok alani birlestirmis ve -- depremler ve yanardaglarin neden dunyanin belli yerlerinde meydana geldigi ya da Alp ve Himalaya gibi devasa sira daglarin olusumu -- gibi bilim insanlarinin yuzyillardir cevap aradigi sorulara aciklamalar getirmekte.
Kitalarin sabit durmadigi, aksine hareket halinde oldugu gorusu 1596 da Hollandali harita yapimcisi Abraham Ortelius`a kadar uzanir. Ortelius, Amerika kitalarinin Avrupa ve Afrikadan, depremler ve sellerle ayrildigini soyler ve fikrini desteklemek icin ekler; "onunuze dunya haritasini koyun ve bu kitalarin sahillerini dikkatle inceleyin".

Yangınların Faydaları